White i Wiltse

White i Wiltse wyraźnie zaznaczają, że nazbyt często jeszcze lekarze skłonni są łączyć bóle krzyża u chorych operowanych z rozległą laminektomią i następczą niestabilnością. Autorzy ci po analizie dużej liczby operowanych przypadków oraz szerokiej ankietyzacji środowiska doszli do wniosku, że dzięki właściwej selekcji przypadków można wykonywać rozległą laminektomię bez obawy powstawania niestabilności.

White i Wiltse przebadali 1864 chorych leczonych w Royal Infirmary w Edynburgu. Szczegółowej analizie poddano 182 przypadki rozległych odbarczeń, obejmujących co najmniej część jednego stawu międzywyrostkowego. Tylko w 13 przypadkach doszło do pooperacyjnego kręgozmyku – 3 przypadki tyłoprzemie- szczenia masy krążka międzykręgowego oraz 10 przypadków zwyrodnieniowego kręgozmyku. Nie stwierdzono niestabilności w przypadkach laminektomii w guzach rdzenia i korzeni. U chorych z tyłoprzemieszczeniem masy krążka międzykręgowego dochodziło w 2% do kręgozmyku. Istotne jest, że objawy podwichnięcia pojawiały się już po upływie kilku tygodni po zabiegu i postępowały w ciągu 2 lat.

Trzeba wyraźnie podkreślić, że nie jest możliwe określenie, czy chory z niestabil nością cierpi bardziej niż ten, u którego operacja nie upośledziła stabilności kręgosłupa. Resztkowy ból krzyża jest nieodłącznie związany z zabiegami chirurgicznymi w tej okolicy (Harmon, Cloward).

Trudno jest ocenić, w jakim stopniu doszło do dodatkowej czynnościowej niestabilności u chorych z niestabilnością stwierdzaną na radiogramach statycznych. Badania w zgięciu i w wyproście były wykonywane tylko po operacji, a przecież wiadomo, że objawy niestabilności daje sama choroba krążka między- kręgowego (Kuntsson, Morgan i Kong), nie wiadomo natomiast, w jakim stopniu ma to znaczenie kliniczne. Faktem jest, że wiele osób z niestabilnością po rozległych laminektomiach nie ma żadnych dolegliwości.