POLEKOWE STANY ODWODNIENIA

Polekowe zaburzenia gospodarki wodno-eiektrolitowej są najczęściej wynikiem: a) utraty płynów ustrojowych wskutek wymiotów lub biegunek, b) nadmiernego wchłaniania elektrolitów z przewodu pokarmowego, c) nadmiernej podaży wody i elektrolitów doustnie lub pozajelito- wo, d) ingerencji leków w nerkową regulację gospodarki wodno-elektro- litowej zależną od aldosteronu lub wazopresyny. Najczęstszą przyczyną zaburzeń gospodarki wodnej, sodowej, potasowej, wapniowej i magnezowej są powszechnie stosowane leki sodopędne oraz glikokortykosteroidy.

Etiologia i patogeneza [3, 6, 8, 12, 13, 15, 17, 18]. Polekowe stany odwodnienia mogą być skutkiem: 1) zniesienia uczucia pragnienia lub

– 2) nadmiernej utraty płynów ustrojowych przez przewód pokarmowy, skórę, nerki, płuca. Do leków znoszących lub zmniejszających uczucie pragnienia zalicza się głównie kokainę.

Nadmierna utrata płynów ustrojowych przez przewód pokarmowy może być następstwem przedawkowania środków wymiotnych (apomorfiny, emetyny), środków przeczyszczających, drażniącego działania niektórych leków na błonę śluzową żołądka (preparaty glikozydów naparstnicy, salicylany) lub dysbakteriozy poantybiotykowej.

Nadmierna utrata wody i sodu przez skórę może być wynikiem stosowania leków parasympatykomimetycznych, podrażnienia mózgowego ośrodka wydzielania potu takimi lekami, jak: pikrotoksyna, strychnina, kamfora, a także małymi ilościami etanolu oraz pochodnymi kwasu salicylowego.

Wzmożona diureza jako przyczyna odwodnienia może być uwarunkowana pierwotnie nerkowo lub przednerkowo,