Pełzaka czerwonki w kale
Poszukując pełzaka czerwonki w kale, równocześnie określa się cechy kału, które pozwalają na odróżnienie pełzakowicy od czerwonki bakteryjnej. Podejrzenie pełzakowicy mogą nasuwać: mała liczba komórek w kale, wśród nich przewaga krwinek białych jednojądrzastych nad wielojądrzastymi, uszkodzone przez enzymy proteolityczne komórki nabłonkowe, liczne krwinki czerwone ułożone w kłębkach lub zwojach oraz obecność w 25% przypadków pełzakowicy przewlekłej kryształów Charcota-Leydena. W wycinkach jelita grubego lub materiale pobranym z owrzodzeń w czasie rektoskopii można w niektórych przypadkach wykryć pełzaka i stwierdzić charakterystyczne owrzodzenia zmiany stwierdzone podczas rektoskopii często mogą być większe niż to sugeruje obraz kliniczny.
W pełzakowicy powikłanej zmianami w narządach miąższowych znajduje się odchylenia w obrazie rentgenowskim, np. zmianę guzowatą jelita (amoeboma). Dużym postępem było wprowadzenie do oceny ognisk pozajelitowych (umiejscowienie, wielkości itp.) scyntygrafii, ultrasonografii (USG), tomografii komputerowej (TK) i rezonansu magnetycznego.
W diagnostyce serologicznej pełzakowicy wykorzystuje się obecnie podwójną dyfuzję w żelu agarowym, hemaglutynację pośrednią, a także test ELISA. Odczyny immunoserologiczne – pozwalające na wykrywanie swoistych przeciwciał w większości przypadków pełzakowicy narządowej – wypadają dodatnio. Wykrycie swoistych przeciwciał anty-Zi. histolytica świadczy o aktualnym lub przebytym zarażeniu tym pełzakiem. Antygeny występujące w kale (koproantygeny) można identyfikować stosując przeciwciała monoklonalne swoiste dla E. histolytica i dla E. dispar.
Poszukując nowych leków oraz w celu oceny zjadliwości szczepów E. histolytica wykorzystuje się modelowe inwazje szczurów, gerbili i chomików.
