Istnienie pierwotnej gruźlicy jajowodów
W dalszym swym rozwoju proces chorobowy zajmuje i inne gruczoły chłonne, ale to już nie dowodzi, że mamy do czynienia z ogniskiem pierwotnym gruźlicy. Natomiast brak zmian gruczołowych wyłącza tę możliwość i bez stwierdzenia równoczesnego schorzenia gruźliczego odpowiednich gruczołów chłonnych nie można danego ogniska gruźliczego uważać za zmianę pierwotną.
Rozpoznanie gruźlicy pierwotnej narządów płciowych za życia kobiety może być zatem tylko prawdopodobne, a wchodzi w grę wówczas, jeśli wykażemy, iż i) miejscem wtargnięcia prątków gruźlicy do ustroju jest narząd rodny, 2) mimo szczegółowych badań klinicznych nie ma poza narządami płciowymi żadnego ogniska gruźliczego i 3) że proces gruźliczy szerzy się z narządu płciowego.
Na podstawie wyników sekcji należy wnosić, że odsetek występowania wspomnianego zespołu pierwotnego gruźlicy jest minimalny. Co więcej, możliwość występowania schorzenia pierwotnego narządów rodnych jest tym mniejsza, im głębiej jest położony dany odcinek przewodu płciowego. W praktyce istnienie pierwotnej gruźlicy jajowodów należy uważać za nieprawdopodobne, a opisane dotąd przypadki uważać jedynie za przykłady odosobnionej gruźlicy trąbek. W jajnikach pierwotnego schorzenia gruźliczego dotąd nie opisano.
Ponieważ gruźlica narządów rodnych jest przeważnie schorzeniem wtórnym, pojawianie się jej wpływa niekorzystnie na stan ogólny wywołując jego pogorszenie.
Kobiety chore na gruźlicę narządów rodnych są prawie z reguły bezpłodne. Ewentualne zajście przez nie w ciążę należy uważać za powikłanie bardzo niebezpieczne, gdyż zarówno po porodzie, jak i po poronieniu, może łatwo nastąpić uogólnienie się procesu chorobowego (tbc. miliaris).
