Estriol

Estron + Estradiol zwiększa szansę zachorowania. Gruczoł sutkowy podlega działaniu wielu hormonów: estrogenów, progesteronu, prolaktyny, kortykosteroidów i innych, jak lutropina, folitro- pina i somatotropina, hormony gruczołu tarczowego, insulina [10, 37, 38],

Leczeniem z wyboru w raku sutka jest usunięcie w jednym bloku guza wraz z sutkiem i węzłami chłonnymi pachy. Leczenie hormonalne jest jedną z metod postępowania paliatywnego w przypadkach pierwotnie zaawansowanych, nie kwaliiikujących się do radykalnej operacji oraz u chorych z nawrotem choroby.

Pierwszym, który zastosował w praktyce klinicznej leczenie hormonalne, byl szkocki chirurg Beatson, W 1896 r. opisał regresją raka sutka u dwóch kobiet po owariektomii [6, 46]. W latach czterdziestych zapo- czątkowo leczenie addytywne, stosując estrogeny, a następnie androgeny. W 1944 r. Haddow wTprowadził leczenie estrogenami [18, 40, 45]. Wprowadzono również dalsze leczenie ablacyjne: adrenalektomię oraz hipofizektomię, początkowo chirurgiczną, a następnie radiologiczną [6, 18, 45].

Zaobserwowano, że ok. 30% chorych „odpowiada” na leczenie hormonalne, tj. obserwuje się u nich całkowitą lub częściową regresję zmian nowotworowych [6, 18, 45],

W latach sześćdziesiątych Jensen i wsp. odkryli receptory dla hormonów steroidowych [20, 23, 38, 40], Hormony steroidowe przenikają przez błonę komórkową i łączą się w cytoplazmie z receptorami cyto- plazmatycznymi. Kompleks hormon-receptor wnika do jądra komórkowego, gdzie wpływa na procesy transkrypcji i translacji. W efekcie zsyntetyzowane zostają odpowiednie białka [38, 40].

Do czasu odkrycia receptorów leczenie hormonalne opierało się wyłącznie na przesłankach empirycznych. Wprowadzenie oznaczeń receptorów do praktyki klinicznej umożliwiło częściowe zrozumienie procesów zachodzących w czasie leczenia hormonalnego.

ROLA RECEPTORA DLA ESTROGENÓW I RECEPTORA DLA PROGESTAGENÓW W RAKU SUTKA

Prawidłowe komórki gruczołu sutkowego zawierają w niewielkich ilościach receptory dla estrogenów (ER) i receptor dla progestagenów (PgR). Komórki raka sutka mogą utracić receptory, liczba receptorów może być równa lub większa niż w warunkach fizjologicznych [40].

Według danych Paszki i wsp. [40] zawartość ER w pierwotnych rakach sutka, w populacji kobiet w Polsce, wynosi od wartości nieoznaczalnych do ok. 1000 fmol/mg białka cytozolu. Guzy o zawartości receptora powyżej 5 fmol/mg określili jako zawierające receptor, tj. receptorowo dodatnie, guzy o zawartości receptora poniżej 5 fmol/mg określili jako receptorowo ujemne tj. nie zawierające receptora. Wykazali, że 65% pierwotnych raków sutka zawierało ER i podają, że wg innych autorów raki zawierające ER stanowią 50-77% wszystkich raków sutka.

Dla PgR przyjęli, podobnie jak w przypadku ER, za wartość graniczną 5 fmol/mg. Wykazali, że ok. 51% raków sutka zawiera PgR. U ok. 40% chorych z dodatnim ER stwierdzili również obecność PgR. Poziom receptora można oznaczyć zarówno w guzie pierwotnym, jak i w zmianach przerzutowych. Uzyskane wartości mogą się różnić. W indywidualnych przypadkach zawartość receptorów może się zmieniać z wiekiem, choć guzy określone jako receptorowo dodatnie zachowują zwykle tę właściwość.

Zawartość ER i PgR ma duże znaczenie prognostyczne. Stwierdzono, że u chorych, u których guzy zawierały ER, czas do wystąpienia nawrotu choroby był dłuższy oraz notowano dłuższe przeżycie [22, 23, 33]. Zawartość ER i PgR odgrywa istotną rolę w przewidywaniu odpowiedzi na leczenie hormonalne. Jak wspomniano, ok. 30% chorych „odpowiada” na leczenie hormonalne. Chore, których guzy zawierają ER „odpowiadają” na leczenie w ok. 50-60%. Chore, których guzy nie zawierają ER „odpowiadają” na leczenie w ok, 4-10%. Jeżeli guz oprócz ER zawiera również PgR, odsetek odpowiedzi zwiększa się od ok. 70-80% il, 3, 4, 5, 15, 22, 23, 30, 31, 32, 33, 34, 30, 39, 40, 42, 45, 51, 58],